GROENLO – Om de arbeidsproductiviteit in de regio Achterhoek te vergroten, moet jong talent zich hier kunnen en wíllen vestigen. De bouw van voldoende betaalbare woningen, de pluspunten van de regio bekender maken, de cultuur in onze bedrijven ‘updaten’ zodat jongeren zich willen binden: dat alles vereist regionale samenwerking die veel verdergaat dan tot nu toe aangegaan. Dit was de belangrijkste conclusie tijdens het kennis- en netwerkevent ‘De kracht van de regio’ op regionaal bedrijventerrein Laarberg in Groenlo.
De Achterhoek als arbeidsmarktregio heeft van 2012-2022 een grote inhaalslag gemaakt. Het Achterhoekse bruto regionaal product steeg in die periode met 22,7 procent; 5 procent meer dan het Nederlands gemiddelde. Op basis van het aantal patenten is de Achterhoek na Eindhoven zelfs de tweede innovatieregio van Nederland. Toch wordt de kracht van de regio nog niet optimaal benut, aldus de sprekers op het door vakblad BT en Gebiedsonderneming Laarberg georganiseerde kennis- en netwerkevent.
“Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de verborgen parels in de Achterhoek zich kunnen doorontwikkelen? Gemoedelijkheid is een kracht van de Achterhoek, maar alleen daarmee red je het niet.” Zo opende dagvoorzitter Jan Jager (vakblad BT) de bijeenkomst bij BINX Smartility.
Vergaand naoberschap noodzakelijk
Eerste spreker was Arjen Schutten, wethouder Economische Zaken van de gemeente Oost Gelre. Jongeren moeten volgens hem in de Achterhoek kunnen wonen en hier een plezierig leven kunnen opbouwen: “Werken, wonen en welzijn – in de breedste zin van het woord – en daarnaast het binden en boeien van jongeren als arbeidskrachten vraagt zo ontzettend veel.”
Zoveel zelfs dat gemeenten, bedrijven of sectoren het individueel niet zullen opbrengen, was de belangrijkste conclusie van alle sprekers. Om de Achterhoek te laten slagen, zal elke partij verder moeten kijken dan zijn eigen belang en zullen samenwerkingsinitiatieven veel breder en centraler aangepakt moeten worden. “Zorg voor elkaar en gun elkaar wat. Naoberschap dus”, aldus de wethouder.
Goed wonen en werken. Maar wie weet dat?
Paul Bleumink, partner/medeoprichter van Buck Consultants International in Nijmegen, woont sinds een tijdje weer in de Achterhoek: “Het is hier hartstikke goed wonen en werken. Van 2017-2021 zijn er pakweg 8.000 banen bij gekomen, terwijl het aantal inwoners vrij stabiel is gebleven (van 263.000 tot 265.000, Bleumink rekende hierin Montferland niet mee, red.). Maar in een gespannen arbeidsmarkt is dat natuurlijk geen goed nieuws. We zullen gezamenlijk veel actiever en effectiever deze regio bij werkenden onder de aandacht moeten brengen.
Minder bescheiden
Pluspunten van de Achterhoek zijn volgens de consultant het bovengemiddeld aantal familiebedrijven, de sterke band met de regio en de groeiende aandacht voor ‘smart work’, innovatie en duurzaamheid. Als knelpunten noemde hij onder meer bescheidenheid, beperkte ruimte, netcongestie en een beperkte woningvoorraad.
Ook van Fernandia van Veen, directeur regio Oost van Randstad, mag de Achterhoek zijn kenmerkende bescheidenheid laten vallen. “Laat zien wat voor moois we hier doen en maken. Ik woon in Kampen, maar had bijvoorbeeld tot vandaag nog nooit van Bronkhorst High-Tech gehoord.”
Hiermee refereerde zij aan het verhaal dat Henk Tappel namens Bronkhorst High-Tech voor haar hield. Hij vertelde onder andere over wereldwijd gebruikte innovaties waarvan niemand weet dat ze uit de Achterhoek komen. En over de doelen die Bronkhorst High-Tech zichzelf heeft gesteld om zover te komen.
Anders kijken naar werknemers
Met 3100 geregistreerde werkzoekenden kent de Achterhoek een lage werkloosheid, aldus Van Veen. Momenteel staan er 6570 vacatures open. Als oplossingen voor de krapte op de arbeidsmarkt noemde zij technologische innovatie, meer en langer werken en het aanpassen van de wet- en regelgeving zodat ook flexkrachten meer zekerheden krijgen.
“Maar misschien moeten we wel afstappen van arbeidscontracten en gaan kijken wat werkgevers en werknemers echt voor elkaar kunnen betekenen. Daar hoort ook begeleiding van werk naar werk binnen én buiten het eigen bedrijf bij.” Wat concreet zou betekenen dat als een werknemer gelukkig zou zijn bij een concullega, je die werknemer daarin faciliteert en steunt. Om zo krachten voor de regio te behouden. “Dat vergt heel veel onderling vertrouwen in een krappe arbeidsmarkt.”
Klaar voor nieuwe generatie medewerkers?
Bij het kiezen van een baan zijn het salaris en een prettige werksfeer de belangrijkste ‘drivers’ laat onderzoek van Randstad zien. Voor jongeren staan ook betekenisgeving, plezier en een goede werk-privé balans hoog op het lijstje. Jongeren willen niet fulltime meer werken. “Veertig procent van de jongeren zegt liever werkloos te zijn dan ongelukkig in een baan”, haalde de Randstad-directeur een onderzoek aan.
De honende reacties uit de zaal demonstreerden dat de regionale bestuurders en bedrijfseigenaren in de zaal nog niet gewend zijn aan de visie van de nieuwe generatie werknemers op werk. En toch zullen de bedrijven en overheden zich moeten aanpassen; anders zullen zij straks geen werknemers aan zich weten te binden. Bedrijven in regio’s waar de gemiddelde leeftijd lager ligt, hebben namelijk hun beleid en cultuur al wel ingericht voor deze nieuwe generatie werknemers.
Influencers
Van Veen gaf werkgevers tevens als advies mee om regionaal bekende influencers in te schakelen om jongeren voor banen in de Achterhoek te interesseren. Want hoewel de grootste groep (35 procent) via het eigen netwerk een baan weet te vinden, neem het belang van sociale media als Facebook, Instagram en Tiktok in deze zoektocht snel toe.
Lid van de familie
Bij Bronkhorst High-Tech in Ruurlo – het wereldwijd opererende bedrijf gespecialiseerd in mass flow meters & controllers – is er veel aandacht voor het welzijn van de 700 werknemers, zo maakte algemeen directeur Henk Tappel duidelijk. Als innovatief voorloper in de markt, zijn zij ook actief bezig met aandacht besteden aan de juiste cultuur waarin werknemers zich thuis voelen.
Woningen randvoorwaarde
Bronkhorst High-Tech verwacht de komende jaren tot 9 procent per jaar te groeien. Dit betekent dat er veel extra personeel nodig zal zijn. Vandaar dat Tappel aandrong op de bouw van veel woningen in de Achterhoek. Een pleidooi waarin ook wethouder Hans van der Noordt (Economische Zaken) van Berkelland zich kon vinden: “Net als Oost Gelre willen we in onze gemeente in tien jaar duizend woningen bouwen waarvan minimaal 30 procent voor jongeren en starters.”
Samenwerking moet krachtiger
Ondanks de enorme opgave, waarvoor intensiever en met groter vertrouwen moet worden samengewerkt dan we tot nu toe gewend zijn, is Gelders Gedeputeerde Helga Witjes positief over de economische groeikansen voor de Achterhoek: “De kracht van de Achterhoek is dat de regio al sterk gericht is op samenwerking. En dat kan krachtiger. Blijf wel om je heen kijken bijvoorbeeld naar Arnhem/Nijmegen en Duitsland. Ook de grens van de Achterhoek is niet heilig in het aanpakken van deze uitdagingen.”
Over het event
Dit event was een initiatief van de stichting EBNE (Euregio Business Netwerk Event) en Gebiedsonderneming Laarberg. Het kwam tot stand met financiële steun van Gemeente Berkelland, Gemeente Oost-Gelre, de IKB, de IKGL, Gebiedsonderneming Laarberg, Achterhoek Board en de Euregio.
Dank aan allen die bijdroegen aan het succes van deze eerste editie! Laten we samen – ondernemers en overheid – zorgen dat deze samenwerking een sterk vervolg krijgt.